 | TIP SEMBOLÜ NEDİR?
Tıp kelimesi kaynağını eski Mısır şehri Teb(Tebai)’den alır. Teb ‘in totemi (geleneksel inanışa göre klanın atası) ise yılandır. Bu sembol, yaşam ağacına sarılı bir dişi bir erkek yılandır. Bu sembolde sopa yaşamı, yılanlar ise gençliği temsil eder. Yunan mitolojisinde tanrı Zeus’un önce öldürüp sonra Tıp tanrısı ilan ettiği Asklepios, tıp sembolündeki asaya sarılmış yılanla bütünleşmiştir. Asklepios’a göre hekim yılan gibi olmalı, sırrını kimseye söylememeli, sabır ve sükun içinde çalışmalıdır.
Yılanlı sembol, bugün tüm dünyada sağlık bilimlerini (hekimlik, diş hekimliği, eczacılık, veterinerlik) temsil eder.
Semboldeki kanatlar, Orta Asya mitolojisine ve şaman kültürüne dayanıyor. Bu kanatların insanları tüm kötülüklerden koruyan ve hastalığa neden olan kötü ruhları kovan puhu kuşunun kanatları olduğunun kabulünü görmüştür. |
Kökleri sayesinde toprağın hem altı hem de üstüyle bir bağı olan ağaç, deri değiştirip yenilenebilen ve tıpkı ağaç gibi toprağın hem altında hem de üstünde yaşayabildiği için iki alemle de bağlantısı olduğuna inanılan yılan insanın ölümsüzlük arzusuna yapılmış olan bir gönderme de aynı zamanda...
Asklepios kültüne göre hekimler tıpkı bir yılan gibi dilsiz olacak ve hastalarının sırlarını kimseye söylemeyeceklerdir. Gördüğünüz gibi Hipokrat yemininin temelleri de Asklepios'a dayanıyor.
SEMBOLÜ OLUŞTURAN FİGÜRLERTıp sembolü, bir asanın etrafına dolanmış bir yılan, asa ve gümüş tastan oluşmaktaydı. Efsaneye göre; Tıp Tanrısı Asklepios her zaman elinde yılanlı asası, gümüş tası, horozu ve köpeğiyle dolaşırmış.
• Asa; yolculuklarında hekime eşlik eden, hastalarına şifa dağıtmaya giderken yorgun düşünce destek aldığı önemli bir eşyadır. Aynı zamanda denge unsurudur.
• Gümüş tas; Asklepios’un ilaçlarını hazırladığı tastır. Tas gümüştür; çünkü gümüş ilacın içine zehirli bir madde karıştığında karararak, kendisini insan yaşatmaya adamış hekimi zehirden haberdar eder ve hekimin kutsal görevine devam etmesini sağlar. Bu figür, günümüzde, daha çok eczacılar tarafından kullanılmaktadır.
• Horoz; uyanıklık simgesidir ve doğan güneşi haber verir. Asklepios da yaşam yenileyici olduğu için horoz adak ettirirdi.
• Köpek; yılan gibi Asklepios kültünün önemli bir hayvanıydı. Yılanla aynı ruhu taşıyan köpek olağanüstü şifaların rolünü anlatır. Apollon’un da kutsal hayvanı sayılır.
• Kanatlar; Bu kanatlar, Yaratıcı Tanrı ile insanlar arasında ilahi aracı olan ve onları kötü ruhlara karşı koruyan puhu kuşuna aittir. Söylencelere göre şaman, hasta çocukların iyileşmesi için yanlarında hastalığı yapan kötü ruhları kovalaması amacıyla puhu beslemekteydiler.
• Yılan; asadan sonra sembolün en önemli figürüdür. Bu konuyu sona bırakmam nedeni, yılanı –öneminden dolayı- daha uzun irdelemek istediğimdendir.
Yılan aynı zamanda gücü, kudreti ve koruyuculuğu simgelemekteydi. Öldürücü olması, ona karşı korkuyla karışık bir saygı duyulmasına neden olmuştur.
SONUÇ
Dünya Tıp Birliği tarafından 1956 yılında resmen kabul edilen tıp sembolü, bence bilinçli ve doğru seçilmiştir. Çünkü iki yılan, zehir ve panzehiri, asa hastalık ve sağlık arasındaki denge ve uzlaştırıcı gücü, gümüş tas ise ilaçların yapımını çok güzel betimlemektedir.
Konu: Tıpta Asaya Sarılı Yılan Logosu (Okunma sayısı 149 defa)