(https://cdn.discordapp.com/attachments/615949627270758515/686094563898818782/yaratici-nesil.png)
Her şeyin başlangıcını sağlayan yaratıcı nesil kimlerdi? Ne iş yaparlardı?
Soluksuz bir tempo ile hayatlarını sürdüren köle mantığı ile yaşadıkları koyu hayatta tutmaya çalışan bu aziz topluluk. Bu aziz topluluk ileri nesilleri için bir şeyler bırakmayı istedi, onlara bakıcı nesilliğin ortamını yaratmaya çalıştılar. Yarattıkları ortam en uygun hali ile Gürcistan sınırları içerisinde bir Fransız oteliydi. Bu otel içerisinde hem aileleri, hem de gelir yaratacak müşterileri kalabilecekti. Evet, şu anda ünlü Fransız otellerinin temelleri yaratıcı nesilin oluşturması ile başladı. Nesilleri bakıcı nesile geldiğinde ise onları coğrafyalarından ayırıp dağılmaları, etnik kökenlerini başka diyarlarda yaşamaları gerektiğini öne sürüp, soğuk kanlı, hırçın ve bir o kadar onurlu kabul görenler topluluğunun ilk adımlarını attıran bu insanlar şu anda ülkelerin her birinde yaşıyor. Yaşadıkları ülkenin coğrafyasını benimsemiş, kendi kültürünü ona göre entegre edip hak ettikleri kadarını kazanıp, kazandırıp hayatlarını ilerletiyorlar.
(https://i0.wp.com/haberci.com/wp-content/uploads/2017/08/0009.jpg?resize=750%2C422)
(https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fe/Viktor-kravchenko.jpg)
Bu topluluk eski sınıf gangster topluluğu muydu? yoksa aziz insanların topluluğu muydu?
Victor Kravchenko, sadece tek bir örneği. Özgürlüğü, demokrasi yanlısı görüşünü seçenlerden birisi. Aziz topluluğun önderlerinden birkaçı. Bu topluluk sadece tetik çeken, zorbalık yapan, para aklayan, yere tüküren insanlardan oluşmuyor. Amsterdam'ı ayakta tutan, Mestia'yı dillere destan bir yer olarak yaptıran bu nesil aziz topluluğu böyle bir halde bakıcı nesile aktarmaya çalıştı. Bakıcı nesil bunu yapamadı, yaşadıkları yılların farklılığı ve koşulları onları felakete sürüklememesi için kendi klanlarını oluşturdular. O klan hala devam ediyor, kendi yapılandırmalarını güç kaybetmiş olmak ile beraber ayakta tutuyor.
Oluşuma dahil olduğunuzda CK izniniz alınmış olacaktır.
(http://www.circassiancenter.com/cc-turkiye/yz-image5/0269-kuzey-kafkasya.GIF)
Dövmelerle ilgili araştırma yaparken, Rusya’da suç ve hapishane dünyasının 2 önemli kavramına değinmeden geçmeyelim: “Vory v Zakone” ve “Fenya”. “Vory v Zakone”u tam olarak nasıl Türkçe'ye çevireceğimden emin değilim. İngilizce'ye “Order of the Thieves” olarak çevirilebiliyor, sanırım Türkçe'ye de “Hırsız Kardeşliği” ya da daha geniş bir anlamla “Hırsızın Yolu” diye aynı anlamı verecek bir çeviri yapsak çok da yanlış olmaz. Belirli bir kurallar zincirine bağlı yaşayan hırsızlar ya da kanunsuzlar birliği, kardeşliği şeklinde bir anlamı var.
Peki nedir bu “Vory v Zakone” ve konumuzla ne ilgisi var? Hemen anlatmaya başlayalım. “Vory v Zakone”un tarihi, Ekim Devrimi’ne kadar gidiyor. Bu dönemde meydana gelen karışıklık ve kaos ortamı, bizde “eşkiya” diye bilinen suç örgütlerinin ortaya çıkmasına sebep oldu. Bu eşkiyalara genel olarak “Voroskiy Mir” (Hırsızların/Suçluların Dünyası) dendi. Sovyetler Birliği yapılanmasını tamamlayınca, bu örgütlere karşı NKVD (zamanın istihbarat servisi) tarafından topyekün bir mücadele başlatıldı. Ve bu suç örgütlerinin büyük bir kısmı, neredeyse tamamı esir kamplarına kapatıldı. İşte bu kamplarda,“Vory v Zakone” ismiyle adlandırılan bir sistem geliştirdiler.
(http://www.circassiancenter.com/cc-turkiye/yz-image5/0269-kuzey-kafkasya-B1.GIF)
Bu, suçluların kendi aralarında oluşturdukları bir “gelenek ve onur kanunu”ydu (bizde bu durum “racon” şeklinde adlandırılır). “Vory v Zakone”a kabul edilen bir kişinin vücuduna bu durumu anlatan belirli dövmeler yapılır.
Daha önce bahsettiğim Rusya’da dövme kültürünün diğer ülkelere göre farklı bir anlamı olması işte buradan ileri gelir. Üstelik bu dövmeler, o suçlunun, bulunduğu topluluk içindeki rütbesini de belirlediğinden, öyle herkes istediği şekilde, istediği dövmeye sahip olamaz. Örnek vermek gerekirse, üst rütbeli bir suçlunun omuzlarına yıldız dövmesi yapılır. Eğer o rütbede olmayan birinin omuzlarında bu dövme çeşidi görülürse, sonu cinayete kadar giden olaylar yaşanır (Bu kural bugün de hapishanelerde ve Rus mafyası içinde işlemektedir). Bu dövmelerinin taşıdığı anlamları, bir sonraki yazımda okuyabilirsiniz.
“Vory v Zakone’u oluşturan kurallar bütünü hakkında bilgi vermeden önce, biraz da “Fenya”ya değinmek istiyorum.
Fenya, Vory v Zakone’a bağlı suçluların kendi aralarında geliştirdikleri bir dil. Ağır bir argo içermekte ve normal insanların anlamasının pek mümkün olmadığı bir sistemi vardır. Orijinal Fenya dili, Rusça kelimlerin bozulmasından, metaforik anlamların konuşulan dile taşınmasından, Yunancadan ve diğer başka bazı dillerden kelimeler içerir; daha sonra hatırı sayılır sayıda İbranice’den geçişler olmuştur. Stalin zamanında, birçok yazar, şair ve aydın insanın bu suçluların yaşadığı kamplara sürülmeleri sebebiyle, Fenya dili bu kişiler tarafından öğrenilmiş ve birçok eserde kullanılmıştır. Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra da bu dilin yayılması ve gelişimi durmamış, günümüzde de bazı çevrelerde kelimelerin anlam değiştirdiği, yapının zaman zaman başka formlar aldığı yeni versiyonların kullanımı devam etmiştir.
(http://www.circassiancenter.com/cc-turkiye/yz-image5/0269-kuzey-kafkasya-B2.GIF)
“Eastern Promises” filminde Viggo Mortensen
Bir kısmını wikipedia.org’dan aldığım bu bilgilere ek olarak, Vladimir Dahl’ın “Açıklamalı Yaşayan Büyük Rus Dili Sözlüğü”nden bir örnek vermek istiyorum:
Fenya: "Ропа кимать, полумеркот, рыхло закурещат ворыханы."
Rusça Çevirisi: "Пора спать, полночь; скоро запоют петухи."
Fenya: "Да позагорбил басве слемзить: астона басвинска ухалила дряботницей.
Rusça Çevirisi:"Да позабыл тебе сказать: жена твоя померла весною."
“Vory v Zakone”a dönersek; bu “yola” kabul edilen bir kişinin kabul ettiği kuralar bütünü şunlardır (bu bölüm ekşi sözlük’tan alınmıştır):
- Tüm aile ve yakınlarını reddetmelidir
- Asla kendisine bir aile kurmamalıdır. Fakat bu madde, vor’un bir sevgiliye sahip olmasını engellemez.
- Asla, hangi şartta olursa olsun, beraberinde hangi zorlukları getirirse getirsin çalışmamalı;
suç yoluyla edindikleri ile hayatta kalmalıdır.
- Diğer vor’lara maddi manevi destek verip yardım ederek vor komunitesine faydalı olmalıdır.
- Diğer yoldaşların yaşadıkları, toplandıkları, saklandıkları yerleri bir sır olarak tutmalıdır.
- Kaçınılmaz durumlarda, örneğin soruşturma altındayken, başka bir vor’un suçunu üzerine almalı; böylece diğer vor’a zaman kazandırmalıdır.
- Kendisiyle başka bir vor arasında, yada diğer vor'lar arasında yaşanan anlaşmazlıkların çözülmesi için soruşturma meclisi talep edebilmeli; gerekli görüldüğünde bu tarz soruşturmalara şahsen katılmalıdır.
- Meclise karşı koyan vor’un cezasını infaz etmeli, meclisce suçlu bulunan vor’un infaz edilmesi kararına karşı koymamalıdır.
- Vor jargonu fenya’ya hakim olmalıdır.
- Kayıplarını kapatamayacağı durumlarda asla kumar oynamamalıdır.
- Yeni başlayan gençlere zanaati öğretmelidir.
- Mümkünse farklı rütbe ve kesimlerden muhbirlere sahip olmalıdır.
- Alkol alırken asla mantıklı düşünme becerisini kaybetmemelidir.
- Kamu otoritelerine bulaşmamalı, kamusal aktivitelere yada herhangi bir organizasyona katılmamalıdır.
- Kamu otoritesinin elinden silah almamalı, orduya hizmet etmemelidir.
- Diğer vor’lara verdiği sözleri mutlaka yerine getirmelidir.
(https://cdn.discordapp.com/attachments/615949627270758515/686094563898818782/yaratici-nesil.png)
Her şeyin başlangıcını sağlayan yaratıcı nesil kimlerdi? Ne iş yaparlardı?
Soluksuz bir tempo ile hayatlarını sürdüren köle mantığı ile yaşadıkları koyu hayatta tutmaya çalışan bu aziz topluluk. Bu aziz topluluk ileri nesilleri için bir şeyler bırakmayı istedi, onlara bakıcı nesilliğin ortamını yaratmaya çalıştılar. Yarattıkları ortam en uygun hali ile Gürcistan sınırları içerisinde bir Fransız oteliydi. Bu otel içerisinde hem aileleri, hem de gelir yaratacak müşterileri kalabilecekti. Evet, şu anda ünlü Fransız otellerinin temelleri yaratıcı nesilin oluşturması ile başladı. Nesilleri bakıcı nesile geldiğinde ise onları coğrafyalarından ayırıp dağılmaları, etnik kökenlerini başka diyarlarda yaşamaları gerektiğini öne sürüp, soğuk kanlı, hırçın ve bir o kadar onurlu kabul görenler topluluğunun ilk adımlarını attıran bu insanlar şu anda ülkelerin her birinde yaşıyor. Yaşadıkları ülkenin coğrafyasını benimsemiş, kendi kültürünü ona göre entegre edip hak ettikleri kadarını kazanıp, kazandırıp hayatlarını ilerletiyorlar.
(https://i0.wp.com/haberci.com/wp-content/uploads/2017/08/0009.jpg?resize=750%2C422)
(https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fe/Viktor-kravchenko.jpg)
Bu topluluk eski sınıf gangster topluluğu muydu? yoksa aziz insanların topluluğu muydu?
Victor Kravchenko, sadece tek bir örneği. Özgürlüğü, demokrasi yanlısı görüşünü seçenlerden birisi. Aziz topluluğun önderlerinden birkaçı. Bu topluluk sadece tetik çeken, zorbalık yapan, para aklayan, yere tüküren insanlardan oluşmuyor. Amsterdam'ı ayakta tutan, Mestia'yı dillere destan bir yer olarak yaptıran bu nesil aziz topluluğu böyle bir halde bakıcı nesile aktarmaya çalıştı. Bakıcı nesil bunu yapamadı, yaşadıkları yılların farklılığı ve koşulları onları felakete sürüklememesi için kendi klanlarını oluşturdular. O klan hala devam ediyor, kendi yapılandırmalarını güç kaybetmiş olmak ile beraber ayakta tutuyor.
(http://www.circassiancenter.com/cc-turkiye/yz-image5/0269-kuzey-kafkasya.GIF)
Dövmelerle ilgili araştırma yaparken, Rusya’da suç ve hapishane dünyasının 2 önemli kavramına değinmeden geçmeyelim: “Vory v Zakone” ve “Fenya”. “Vory v Zakone”u tam olarak nasıl Türkçe'ye çevireceğimden emin değilim. İngilizce'ye “Order of the Thieves” olarak çevirilebiliyor, sanırım Türkçe'ye de “Hırsız Kardeşliği” ya da daha geniş bir anlamla “Hırsızın Yolu” diye aynı anlamı verecek bir çeviri yapsak çok da yanlış olmaz. Belirli bir kurallar zincirine bağlı yaşayan hırsızlar ya da kanunsuzlar birliği, kardeşliği şeklinde bir anlamı var.
Peki nedir bu “Vory v Zakone” ve konumuzla ne ilgisi var? Hemen anlatmaya başlayalım. “Vory v Zakone”un tarihi, Ekim Devrimi’ne kadar gidiyor. Bu dönemde meydana gelen karışıklık ve kaos ortamı, bizde “eşkiya” diye bilinen suç örgütlerinin ortaya çıkmasına sebep oldu. Bu eşkiyalara genel olarak “Voroskiy Mir” (Hırsızların/Suçluların Dünyası) dendi. Sovyetler Birliği yapılanmasını tamamlayınca, bu örgütlere karşı NKVD (zamanın istihbarat servisi) tarafından topyekün bir mücadele başlatıldı. Ve bu suç örgütlerinin büyük bir kısmı, neredeyse tamamı esir kamplarına kapatıldı. İşte bu kamplarda,“Vory v Zakone” ismiyle adlandırılan bir sistem geliştirdiler.
(http://www.circassiancenter.com/cc-turkiye/yz-image5/0269-kuzey-kafkasya-B1.GIF)
Bu, suçluların kendi aralarında oluşturdukları bir “gelenek ve onur kanunu”ydu (bizde bu durum “racon” şeklinde adlandırılır). “Vory v Zakone”a kabul edilen bir kişinin vücuduna bu durumu anlatan belirli dövmeler yapılır.
Daha önce bahsettiğim Rusya’da dövme kültürünün diğer ülkelere göre farklı bir anlamı olması işte buradan ileri gelir. Üstelik bu dövmeler, o suçlunun, bulunduğu topluluk içindeki rütbesini de belirlediğinden, öyle herkes istediği şekilde, istediği dövmeye sahip olamaz. Örnek vermek gerekirse, üst rütbeli bir suçlunun omuzlarına yıldız dövmesi yapılır. Eğer o rütbede olmayan birinin omuzlarında bu dövme çeşidi görülürse, sonu cinayete kadar giden olaylar yaşanır (Bu kural bugün de hapishanelerde ve Rus mafyası içinde işlemektedir). Bu dövmelerinin taşıdığı anlamları, bir sonraki yazımda okuyabilirsiniz.
“Vory v Zakone’u oluşturan kurallar bütünü hakkında bilgi vermeden önce, biraz da “Fenya”ya değinmek istiyorum.
Fenya, Vory v Zakone’a bağlı suçluların kendi aralarında geliştirdikleri bir dil. Ağır bir argo içermekte ve normal insanların anlamasının pek mümkün olmadığı bir sistemi vardır. Orijinal Fenya dili, Rusça kelimlerin bozulmasından, metaforik anlamların konuşulan dile taşınmasından, Yunancadan ve diğer başka bazı dillerden kelimeler içerir; daha sonra hatırı sayılır sayıda İbranice’den geçişler olmuştur. Stalin zamanında, birçok yazar, şair ve aydın insanın bu suçluların yaşadığı kamplara sürülmeleri sebebiyle, Fenya dili bu kişiler tarafından öğrenilmiş ve birçok eserde kullanılmıştır. Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra da bu dilin yayılması ve gelişimi durmamış, günümüzde de bazı çevrelerde kelimelerin anlam değiştirdiği, yapının zaman zaman başka formlar aldığı yeni versiyonların kullanımı devam etmiştir.
(http://www.circassiancenter.com/cc-turkiye/yz-image5/0269-kuzey-kafkasya-B2.GIF)
“Eastern Promises” filminde Viggo Mortensen
Bir kısmını wikipedia.org’dan aldığım bu bilgilere ek olarak, Vladimir Dahl’ın “Açıklamalı Yaşayan Büyük Rus Dili Sözlüğü”nden bir örnek vermek istiyorum:
Fenya: "Ропа кимать, полумеркот, рыхло закурещат ворыханы."
Rusça Çevirisi: "Пора спать, полночь; скоро запоют петухи."
Fenya: "Да позагорбил басве слемзить: астона басвинска ухалила дряботницей.
Rusça Çevirisi:"Да позабыл тебе сказать: жена твоя померла весною."
“Vory v Zakone”a dönersek; bu “yola” kabul edilen bir kişinin kabul ettiği kuralar bütünü şunlardır (bu bölüm ekşi sözlük’tan alınmıştır):
- Tüm aile ve yakınlarını reddetmelidir
- Asla kendisine bir aile kurmamalıdır. Fakat bu madde, vor’un bir sevgiliye sahip olmasını engellemez.
- Asla, hangi şartta olursa olsun, beraberinde hangi zorlukları getirirse getirsin çalışmamalı;
suç yoluyla edindikleri ile hayatta kalmalıdır.
- Diğer vor’lara maddi manevi destek verip yardım ederek vor komunitesine faydalı olmalıdır.
- Diğer yoldaşların yaşadıkları, toplandıkları, saklandıkları yerleri bir sır olarak tutmalıdır.
- Kaçınılmaz durumlarda, örneğin soruşturma altındayken, başka bir vor’un suçunu üzerine almalı; böylece diğer vor’a zaman kazandırmalıdır.
- Kendisiyle başka bir vor arasında, yada diğer vor'lar arasında yaşanan anlaşmazlıkların çözülmesi için soruşturma meclisi talep edebilmeli; gerekli görüldüğünde bu tarz soruşturmalara şahsen katılmalıdır.
- Meclise karşı koyan vor’un cezasını infaz etmeli, meclisce suçlu bulunan vor’un infaz edilmesi kararına karşı koymamalıdır.
- Vor jargonu fenya’ya hakim olmalıdır.
- Kayıplarını kapatamayacağı durumlarda asla kumar oynamamalıdır.
- Yeni başlayan gençlere zanaati öğretmelidir.
- Mümkünse farklı rütbe ve kesimlerden muhbirlere sahip olmalıdır.
- Alkol alırken asla mantıklı düşünme becerisini kaybetmemelidir.
- Kamu otoritelerine bulaşmamalı, kamusal aktivitelere yada herhangi bir organizasyona katılmamalıdır.
- Kamu otoritesinin elinden silah almamalı, orduya hizmet etmemelidir.
- Diğer vor’lara verdiği sözleri mutlaka yerine getirmelidir.